เช็กก่อนดื่ม.. ปริมาณคาเฟอีนในชา ความหลากหลายที่ควรรู้ก่อนเลือกดื่ม

Last updated: 25 เม.ย 2568 | 6 จำนวนผู้เข้าชม |

ชาเป็นเครื่องดื่มยอดนิยมที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานและหลากหลายในด้านรสชาติ กลิ่น และประโยชน์ต่อสุขภาพ แต่คุณรู้หรือไม่ว่าแทบทุกชนิดของชา (ยกเว้นชาสมุนไพร) มีคาเฟอีนในปริมาณที่แตกต่างกัน แม้ว่าชาจะมีคาเฟอีนต่ำกว่ากาแฟ แต่ก็ยังส่งผลต่อร่างกายได้ โดยเฉพาะสำหรับผู้ที่ไวต่อคาเฟอีน จึงจำเป็นต้องจำกัดการบริโภค เช่น ผู้ตั้งครรภ์ หรือผู้ที่มีภาวะหัวใจและความดันโลหิตสูง

แม้จะเป็นชาเช่นเดียวกัน แต่ปริมาณคาเฟอีนที่ผู้บริโภคได้รับจริงในแต่ละแก้วนั้นอาจแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ โดยขึ้นอยู่กับ

                ชนิดของชา อย่างเช่น ชาดำผ่านกระบวนการหมักเต็มรูปแบบ (Oxidation) จะมีคาเฟอีนสูงกว่าชาเขียวหรือชาขาวที่ผ่านกระบวนการน้อยกว่า แต่ละชนิดมีระดับการหมักที่ต่างกัน ส่งผลต่อปริมาณคาเฟอีนที่สกัดออกมา

                ตำแหน่งของใบชา ชาใบอ่อน (Tip) มักมีคาเฟอีนสูงกว่าใบแก่

                วิธีการชงชา ระยะเวลาในการแช่ อุณหภูมิน้ำ และปริมาณใบชาที่ใช้ ล้วนส่งผลต่อระดับคาเฟอีนที่ถูกสกัดออกมา

                ลักษณะของผลิตภัณฑ์ ชาผงบดละเอียด เช่น มัทฉะ (Matcha) ที่บริโภคทั้งใบชาในรูปผง จึงให้คาเฟอีนสูงกว่าแบบใบชาปกติ

                กระบวนการผลิต ชาเย็นบรรจุขวดอาจมีการเติมสารปรุงแต่งและมีคาเฟอีนในระดับต่ำลง

การเปรียบเทียบปริมาณคาเฟอีนในชาแต่ละประเภทสามารถช่วยให้คุณเลือกเครื่องดื่มที่เหมาะสมกับความต้องการของคุณได้ โดยเฉพาะหากคุณใส่ใจในเรื่องของสุขภาพและการบริโภคคาเฟอีน ข้อมูลเกี่ยวกับปริมาณคาเฟอีนในชาแต่ละประเภท (ต่อแก้วขนาด 240 มิลลิลิตร)

ประเภทชา	ลักษณะการผลิต	คาเฟอีน (มก.)	หมายเหตุเพิ่มเติม
ชาดำ Black Tea	ผ่านกระบวนการหมักเต็มที่	40–70	มีรสชาติคล้ายกาแฟ ช่วยให้รู้สึกกระปรี้กระเปร่า
ชาเขียว Green Tea	ไม่ผ่านการหมัก/ อบด้วยไอน้ำหรือคั่วทันที	20–45	มีสาร L-theanine ที่ช่วยผ่อนคลาย
ชาอู่หลง Oolong Tea	หมักบางส่วน ระหว่างชาเขียว–ดำ	30–50	สมดุลระหว่างคาเฟอีน และกลิ่นหอม
มัทฉะ Matcha	บดใบชาเขียวทั้งใบเป็นผง	60–70	ได้รับคาเฟอีนและสารต้านอนุมูลอิสระ
ชาขาว White Tea	ใช้ยอดอ่อน อบแห้ง/ไม่ผ่านการหมัก	15–30	คาเฟอีนต่ำที่สุด เนื่องจาก ผ่านกระบวนการผลิตน้อยที่สุด
ชาสมุนไพร Herbal Infusion	ดอกไม้/สมุนไพร ไม่มีใบชา	0	เช่น คาโมมายล์, เปปเปอร์มิ้นต์ ฯลฯ
ชาไทย Thai Milk Tea	ชาดำ และปรุงแต่งด้วย น้ำตาล/นม	30–60	ปริมาณขึ้นกับสูตรและวิธีชง

สำหรับผู้ที่ต้องการหลีกเลี่ยงคาเฟอีน ก็ยังมีชาที่ไม่มีคาเฟอีนถือเป็นทางเลือกที่เหมาะสม โดยสามารถแบ่งออกเป็นสองประเภทหลัก ได้แก่ ชาสมุนไพร และ ชาดีแคฟ (Decaf Tea) ซึ่งทั้งสองประเภทมีลักษณะและคุณสมบัติที่แตกต่างกัน ดังนี้

ชาสมุนไพร เป็นเครื่องดื่มที่ไม่มีส่วนผสมของใบชาแท้จากต้นชา จึงปราศจากคาเฟอีนตามธรรมชาติ ชาสมุนไพรผลิตจากส่วนต่าง ๆ ของพืช เช่น ใบ ดอก ผล เมล็ด หรือราก ซึ่งแต่ละชนิดมีรสชาติ กลิ่น และคุณประโยชน์เฉพาะตัว ชาสมุนไพรที่ได้รับความนิยม ได้แก่

                ชารอยบอส (Rooibos Tea) ผลิตจากพืชพื้นเมืองในแอฟริกาใต้ มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยลดการอักเสบ เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน และส่งเสริมสุขภาพหัวใจ

                ชาขิง คุณสมบัติช่วยบรรเทาอาการท้องอืด คลื่นไส้ และช่วยกระตุ้นระบบย่อยอาหาร นอกจากนี้ยังช่วยลดการอักเสบและเสริมสร้างความอบอุ่นให้ร่างกาย

                ชาดอกไม้ ชากุหลาบ ชาดอกลาเวนเดอร์ หรือชาดอกคาโมมายล์ ซึ่งมีคุณสมบัติช่วยผ่อนคลาย ลดความเครียด และส่งเสริมการนอนหลับ

                ชาสะระแหน่ มีฤทธิ์ช่วยลดอาการท้องอืดและช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น พร้อมทั้งให้ความสดชื่น

ชาดีแคฟ (Decaf Tea) ชาแท้ที่ผ่านกระบวนการลดคาเฟอีนจนเหลือปริมาณเพียงเล็กน้อย โดยทั่วไปจะมีคาเฟอีนไม่เกิน 2-4 มิลลิกรัมต่อแก้ว ซึ่งต่ำมากเมื่อเทียบกับชาทั่วไปหรือกาแฟ กระบวนการลดคาเฟอีนในชาใช้วิธีทางเคมีหรือวิธีธรรมชาติ การใช้ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์หรือน้ำ เพื่อสกัดคาเฟอีนออกโดยไม่ทำให้รสชาติและกลิ่นของชาเปลี่ยนไป อย่างเช่น ชาดำดีแคฟ ชาเขียวดีแคฟ และชาอู่หลงดีแคฟ ซึ่งทั้งหมดจะยังให้รสชาติที่เข้มข้นและกลิ่นหอม แต่จะมีปริมาณคาเฟอีนต่ำ

การดื่มชาเป็นประจำสามารถเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพได้ หากเลือกดื่มชาให้เหมาะสมกับประเภทและเวลาที่ดีที่สุด การเลือกชาแต่ละชนิดควรพิจารณาจากความต้องการส่วนบุคคลและผลกระทบต่อสุขภาพ เพื่อให้คาเฟอีนจากชาเป็นประโยชน์ ไม่ใช่ภาระต่อสุขภาพ